Uczniowie przychodzą do szkoły z wcześniej zdobytą wiedzą, umiejętnościami, przekonaniami i postawami, które mają wpływ na ich zaangażowanie w toku lekcji. Jest to istotne również dla interpretowania i organizowania przez uczniów napływających informacji. 

Jeśli większość klasy ma trudności w zrozumieniu danego zagadnienia lub pojęcia można stworzyć sytuację, w której uczniowie doświadczą na własnej skórze istoty (pojęcia kluczowego- tego zagadnienia). Stanie się ono wtedy kotwicą dla nowej wiedzy.

Jeżeli ocena wcześniejszej wiedzy wskazuje potencjał dla rozwoju nowych treści, przejdź do kształtowania umiejętności w nowych sytuacjach.

Ocena wcześniejszej wiedzy może umożliwić zarówno nauczycielom jak i uczniom wydatkowanie czasu aby był optymalny do kształtowania ich nowej wiedzy i nowych umiejętności.

W trakcie zajęć nauczyciel  promuje dyskusję w grupie lub w parze. Wypowiedzi spisywane lub nagrywane a następnie wspólne omawiane, mają spowodować większą świadomość własnych procesów myślenia. Nauczyciel ustala, że jeden uczeń jest „rozwiązującym” a drugi „monitorującym”. Rolą „monitorującego” jest do zadawania pytań, które pomagają „rozwiązującemu” analizować swoje działania. W ten sposób uczniowie są zachęcani nie tylko do analizy własnych błędów ale również do pierwszych doświadczeń krytycznego myślenia i tworzenia planu działania. Dzięki temu uczniowie widzą jak korzystają z metapoznawczej wiedzy i strategii, jak planują, monitorują i oceniają swoją pracę. Typowy zestaw pytań zamieszczono w dodatku.

Pytanie o dokładność kalibracji pozwoli dokonać analizy czy uczeń ma wysoką czy niską dokładność monitorowania. Z wysoką dokładnością kalibracji mamy do czynienia wtedy, kiedy uczeń przewiduje, że uda mu się rozwiązać problem i faktycznie go rozwiązuje, lub gdy przewiduje, że nie uda mu się rozwiązać i go nie rozwiązuje.

Ćwiczenie tego typu ma dostarczyć uczniom informacji zwrotnej na temat ich dokładności kalibracji, wzbudzić refleksję na temat rozbieżności między deklarowanym przewidywaniem rozwiązania a osiągniętym wynikiem oraz zaplanować strategie służące do poprawy dokładności kalibracji.

Na podstawie wykonanych ćwiczeń uczeń zostaje zakwalifikowany do jednaj z trzech grup:

·      Grupa 1 – charakteryzująca się niską dokładnością kalibracji. Uczeń w większości przypadków nie oszacowuje poprawnie swojej wiedzy. Jeżeli ją przeszacowuje to „nadmierny optymizm”, jeżeli niedoszacowuje to „nadmierny pesymizm”;

·      Grupa 2 – wykazująca średnia dokładność kalibracji „losowość” -podobna ilość prawidłowych oszacowań jak i nieprawidłowych;

·      Grupa 3 – wysoka dokładność kalibracji „uczeń realistyczny” – większość przypadków poprawnie oszacowana.

Poprzez wskazanie w jakiej grupie znajduje się uczeń można rozpocząć promowanie umiejętność oceny swoich zasobów co wg danych z wielu badań może wpłynąć na podniesienie własnej skuteczności.

Ocena zgodności monitorowania wiedzy, oraz ćwiczenie pytań metapoznawczych. Ćwiczenie może być nagrywane na telefonie komórkowym lub zapisywane przez partnera z ławki

Proszę przeczytać następujące zadanie z fizyki i bez jego rozwiązania odpowiedzieć na pytanie:

Czy będziesz umiał rozwiązać to zadanie? (zaznacz właściwą odpowiedź TAK/NIE)

1.Opowiedz o zadaniu swojemu koledze z ławki.

2. Twój kolega będzie Ci teraz zadawać szereg pytań.

– Jak planujesz podejść do tego problemu?

– Co zrobisz w pierwszej kolejności?

– Dlaczego uważasz, że to będzie działać?

3. Proszę postaraj się rozwiązać problem. Możesz to zrobić w dowolny sposób.

4. Po około 3 lub 4 minuty, twój kolega przerwie Ci aby zadać kolejne pytania.

– Co robisz teraz?

– Czy to działa?

– Co będzie dalej?

– Czy myślałeś o zmianie swojego podejścia? Dlaczego?

5. Nadal staraj się rozwiązać problem przez kolejne 5 lub więcej minut.

6. Pod koniec tego czasu, twój kolega poprosi o odpowiedź na ostatnią serię pytań.

– Czy udało Ci się rozwiązać problem, stosując to co pierwsze przyszło Ci na myśl?

– Dlaczego pierwsze Twoje podejście do rozwiązania zadziałało/lub nie zadziałało??

– Czy umiesz rozwiązać problem w inny sposób?

Ocena przez kolegę czy udało się rozwiązać zadanie

Sprawdzenie zgodności monitoringu wiedzy.

Dokładność kalibracji to porównanie tego jak uczeń postrzega problem przed przystąpieniem do jego rozwiązania (łatwy, trudny, umiem rozwiązać, nie umiem) czyli jak ocenia swoje zasoby z późniejszym stanem faktycznym czyli z rozwiązaniem bądź porażka. Uczeń ma określić czego się nauczył i jakie są jego umiejętności i ta ocena wiedzy zostaje zestawiona z rzeczywistymi osiągnięciami (Winne, 2004)

W wielu zawodach niezdolność do podejmowania trafnych i realistycznych prognoz może mieć tragiczne konsekwencje. (Allwood i Granhag, 1999; Dunning, Heath i Suls, 2004). Lekarz, który nierealistycznie oceni skutki operacji, prawnik, który nadmiernie optymistycznie przewiduje wyroki sądowe, pilot, który nierealistycznie oceni swoje umiejętności w trudnych warunkach. W klasie nadmiernie optymistyczna lub pesymistyczna prognoza nie stanowi bezpośredniego zagrożenia dla życia ale może wpłynąć na szkolne osiągnięcia, motywację oraz poczucie własnej skuteczności. Poczucie własnej skuteczności zostało zdefiniowane jako wiara w zdolność do organizacji i realizacji ukierunkowanych działań prowadzących do celu (Bandura, 1997). To postrzeganie własnej zdolności lub skuteczności zostało zidentyfikowane jako główny czynnik wpływający na myślenie, wybór działania, wytrwałość, nakład pracy a co za tym idzie ostateczne powodzenie. Niewłaściwa ocena własnej skuteczności może być wynikiem braku umiejętności analizowania zadań lub braku znajomości własnych zasobów umożliwiających osiągniecie sukcesu (Bandura i Schunk, 1981).Własna skuteczność odnosi się do przekonania uczniów, że mają zdolności do wykonywania wyznaczonych zadań (Bandura, 1997).Uczniowie, którzy wykorzystują strategie metapoznawcze posiadają wysokie poczucie własnej skuteczności (Bembenutty, 2008; Bembenutty i Karabenick, 2004; Pintrich-De Groot, 1990).Jedną z takich strategii jest dokładność monitorowania wiedzy zwana dokładnością kalibracji, która odnosi się do jak sprawnie uczeń przewiduje czy rozwiąże wyznaczony problem co staje się odzwierciedleniem świadomość własnej wiedzy.

Uczniowie osiągający niską kalibrację często realizują nierealistyczne cele, które przekraczają ich możliwości lub wierzą, że posiadają wiedzę niezbędną do wykonywania pewnych zadań, kiedy faktycznie jej nie posiadają (Chen, 2003).